1. Tài chính công là gì ?
Tài chính công là tổng thể các hoạt động thu, chi do nhà nước tiến hành bằng tiền. Tài chính công phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế xuất hiện từ việc hình thành và sử dụng các quỹ công. Mục đích là để hỗ trợ việc thực hiện các chức năng của nhà nước. Đáp ứng đồng thời nhu cầu và lợi ích chung của toàn xã hội.
Ngân sách nhà nước có vai trò quan trọng trong tài chính công. Nguồn thu ngân sách nhà nước có nguồn gốc từ nhiều thành phần kinh tế – xã hội, trong đó thuế là nguồn thu chủ yếu. Chi ngân sách nhà nước nhằm duy trì hoạt động của bộ máy nhà nước và hỗ trợ việc thực hiện các chức năng của nhà nước.
2. Nội dung của tài chính công
Ngân sách nhà nước được chia thành hai bộ phận: ngân sách trung ương và ngân sách địa phương. Ngân sách nhà nước được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm phát triển kinh tế, phát triển văn hóa, giáo dục, y tế, an ninh, xã hội và quốc phòng.
Tín dụng nhà nước bao gồm hoạt động đi vay và cho vay của nhà nước. Trong một số trường hợp, tín dụng nhà nước được sử dụng để bổ sung ngân sách nhà nước. Để đáp ứng nhu cầu về nguồn lực nhà nước trong việc thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội, Nhà nước huy động các nguồn lực tài chính tạm thời của pháp nhân và thể nhân trong xã hội. Nhà nước vay tiền bằng cách phát hành Trái phiếu Chính phủ, bao gồm Tín phiếu Kho bạc Nhà nước, trái phiếu Kho bạc Nhà nước, trái phiếu xây dựng, trái phiếu đô thị và trái phiếu quốc gia.
Ngoài ngân sách nhà nước, các quỹ tài chính nhà nước là hệ thống tiền tệ tập trung do Nhà nước thành lập, quản lý và sử dụng nhằm cung ứng nguồn lực tài chính để đối phó với những biến động bất thường trong quá trình phát triển. phát triển kinh tế – xã hội để hỗ trợ Ngân sách Nhà nước khi gặp khó khăn về tài chính
. Quỹ được thành lập bằng nguồn vốn một phần từ Ngân sách Nhà nước và một phần từ nguồn xã hội hóa. nhóm dân cư). Các quỹ tài chính nhà nước không thuộc NSNN là phổ biến như Quỹ dự trữ nhà nước, Quỹ dự trữ tài chính, Quỹ dự trữ ngoại hối, Quỹ bảo vệ môi trường, Quỹ bảo hiểm xã hội, v.v. Các quỹ này không thuộc đối tượng điều chỉnh của Luật Ngân sách Nhà nước và được quản lý theo quy định riêng.
3. Đặc điểm tài chính công và chức năng của nó
3.1. Chủ thể tài chính công
Nhà nước sở hữu tài chính công và nhà nước là chủ thể duy nhất có thẩm quyền quyết định cách chi tiêu tiền của nhà nước. Để góp phần duy trì sự ổn định, tồn tại và hiệu quả của bộ máy nhà nước, mọi quyết định sử dụng tiền và ngân sách nhà nước đều gắn với nó. Đồng thời, nhà nước đảm nhận các nhiệm vụ liên quan đến kinh tế – xã hội.
Tính chủ thể của tài chính công có ý nghĩa quyết định bảo đảm sự lãnh đạo tập trung thống nhất của Nhà nước. Nó góp phần giải quyết vấn đề phân quyền, phân quyền trong quản lý NSNN.
Nguồn thu nhập tài chính công, Mục 3.2
Đặc điểm của nguồn thu tài chính công do ngân sách nhà nước đại diện sẽ như sau:
+ Thu nhập tài chính công có được từ nhiều nguồn trong nước và quốc tế, bao gồm nhiều hoạt động từ sản xuất đến lưu thông đến phân phối. Đặc điểm của nguồn thu nhập này có quan hệ chặt chẽ với kết quả hoạt động kinh tế trong nước cũng như sự vận động của một số phạm trù giá trị như giá cả, mức thu nhập, lãi suất.
Đặc điểm này đóng góp đáng kể vào tổng thu nhập tài chính công và nên được coi là nguồn thu nhập chính, đặc biệt là của cải mới do các ngành sản xuất tạo ra. Bên cạnh các hoạt động sản xuất vật chất, sản xuất dịch vụ là một nguồn tài chính công quan trọng của đất nước và là nguồn tài chính công cơ bản.
+ Thu nhập tài chính công được thực hiện dưới nhiều hình thức tự nguyện và bắt buộc, có hoàn trả và không hoàn trả, ngang giá hoặc không ngang giá.
Ý nghĩa thực tế của thu nhập tài chính công này là việc sử dụng các hình thức và phương pháp khuyến khích và khuyến khích tài chính công hợp lý đòi hỏi phải xem xét cả bản chất và đặc điểm của tài chính công. mọi hoạt động kinh tế, xã hội
3.3. Hiệu quả chi tiêu công
Việc phân bổ, sử dụng vốn nhà nước được gọi chung là chi tiêu tài khóa. Vốn nhà nước bao gồm cả quỹ ngân sách nhà nước và quỹ tài chính công không thuộc ngân sách nhà nước.
Đối với các đơn vị kinh tế cơ sở, hiệu quả sử dụng vốn sẽ được đo lường bằng nhiều chỉ tiêu định lượng như tổng lợi nhuận thu được trong kỳ, hệ số lợi nhuận, v.v.
Đối với cơ sở sản xuất kinh doanh, việc đánh giá hiệu quả sử dụng vốn sẽ dựa trên các chỉ tiêu định lượng nên sẽ gặp một số khó khăn và không cho phép nhìn toàn diện.
Đặc điểm của hoạt động tài chính công sẽ được đánh giá chủ yếu dựa trên hai tiêu chí cơ bản nhất là kết quả đạt được và chi phí bỏ ra.
Hiểu đúng đặc điểm này sẽ có ý nghĩa quan trọng trong việc định hướng và sử dụng đúng đắn quỹ tiền tệ của nhà nước trong việc giải quyết các vấn đề kinh tế vĩ mô.
Phạm vi tài chính công tương đối rộng, tác động đến mọi loại hình hoạt động, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế – xã hội. Thông qua phạm vi này, tài chính công sẽ tạo khả năng cho nhà nước huy động và tập trung một phần nguồn lực tài chính của đất nước từ các ngành, các chủ thể kinh tế – xã hội.
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến tài chính công
Nhà nước và kinh tế hàng hoá – tiền tệ là hai tiền đề cho sự ra đời của tài chính công:
4.1. Nhà nước
Nhà nước phát sinh từ bản chất khách quan nhưng cũng tồn tại trong bản chất chủ quan. Nhà nước có hai chức năng: tổ chức và trấn áp bạo lực. Trách nhiệm chính của nhà nước là kinh tế và xã hội. Chức năng đàn áp được nhà nước sử dụng để phục vụ nhà nước. Bộ Quốc phòng và Bộ Công an là hai cơ quan phục vụ lợi ích của Nhà nước.
4.2. Nền kinh tế hàng hóa tiền tệ
Sau khi xã hội xuất hiện, tư liệu sản xuất và sản phẩm sẽ bị chiếm đoạt. Nền kinh tế hàng hóa sẽ ra đời là kết quả của việc này. Từ đó, tiền tệ bắt đầu xuất hiện. Về mặt hình thức, mọi hoạt động thu, chi hàng ngày của nhà nước sẽ gắn liền với việc tạo lập và sử dụng tài chính công. Mục tiêu là thực hiện chức năng cung cấp hàng hóa công cộng của nhà nước cho toàn xã hội.
5. Chức năng của tài chính công
Ba chức năng cơ bản của tài chính công như sau:
– Chức năng phân bổ
Trong nền kinh tế có hai loại hàng hóa: hàng hóa tư nhân và hàng hóa công cộng. Hàng hóa tư nhân là duy nhất theo cách riêng của họ. Hàng hóa công cộng không loại trừ lẫn nhau.
Chức năng phân bổ của tài chính công liên quan đến việc phân phối hàng hóa công. Chính phủ sẽ chịu trách nhiệm về nhiều chức năng khác nhau, bao gồm duy trì luật pháp và trật tự, ngăn chặn cuộc tấn công từ nước ngoài, cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Yêu cầu triển khai chức năng phân bổ lớn và phải phân bổ hiệu quả.
– Chức năng phân phối
Luôn có sự chênh lệch về thu nhập và của cải giữa các quốc gia trên thế giới. Những bất bình đẳng này có tác động tiêu cực đến xã hội và góp phần làm tăng tỷ lệ tội phạm của đất nước. Chức năng phân phối của tài chính công là giảm thiểu sự bất bình đẳng trong xã hội càng nhiều càng tốt thông qua tái phân phối thu nhập và của cải.
– Chức năng ổn định
Nền kinh tế sẽ trải qua những đợt bùng nổ và suy thoái như một phần của chu kỳ kinh doanh thông thường. Tuy nhiên, những giai đoạn này gây ra sự bất an về kinh tế. Như vậy, chức năng của ổn định tài chính công là loại bỏ hoặc ít nhất là giảm thiểu những biến động kinh doanh này.
6. Các yếu tố tài chính công
Các hoạt động tài chính công sẽ bao gồm thu ngân sách, chi hỗ trợ xã hội và thực hiện chiến lược tài trợ. Bao gồm các thành phần chính như:
– Thu thuế: Đây là nguồn thu chủ yếu của chính phủ, bao gồm thuế doanh thu, thuế thu nhập, thuế bất động sản, thuế bất động sản, thuế bất động sản, thuế bất động sản…
– Ngân sách: Ngân sách là một kế hoạch về những gì mà chính phủ, nhà nước định sx có để chi tiêu trong một năm tài chính.
– Các khoản chi tiêu
Bao gồm tất cả những thứ mà chính phủ thực sự chi tiền như các chương trình xã hội, giáo dục, cơ sở hạ tầng. Phần lớn chi tiêu của chính phủ là hình thức phân phối lại thu nhập hoặc của cải nhằm mục đích mang tới lợi ích cho toàn xã hội.
Nếu như chính phủ chi tiêu nhiều hơn thì doanh thu sẽ bị thâm hụt. Còn nếu chính phủ có số chi tiêu ít hơn thì số tiền thu được từ thuế sẽ đạt thặng dư.
Nguồn tham khảo: 1
